2023 is het jaar waarin mijn huisgenoot en vriend Caspar Schönau is overleden. Te jong, te onverwachts, te onnodig, te vroeg; alles in 2023 stond in het teken van de afwezigheid van Caspar. De dood is geen einde, het is een het begin van een nieuwe fase voor de achterblijvers. Alles is anders terwijl niets veranderd is. Er is alleen een speler van het veld verdwenen. De rest herschikt, zoekt een nieuwe balans – of niet. Er was niets mis met de oude, die op geen enkele manier terug te krijgen is. De leegte is een gegeven.
De dood wordt niet makkelijker. De afwezigheid die in het begin voelbaar is, merkbaar in alle aspecten van een dag, of het nou een ‘goedemorgen’, een ‘wat ga jij vandaag doen’ of een ‘waar ga je heen’ is, went. De leegte is gegeven, alleen op te vullen met routine die opnieuw gedefinieerd moet worden. Hoe langer de dood geleden is, hoe heftiger het gemis. Nieuwe routines zijn moeilijk aan te leren.
2023 is het jaar waarin mijn huisgenoot en vriend Caspar Schönau is overleden. De leegte van het zijn gaat hand in hand met de zwaarte van het bestaan. Alles gaat door terwijl alles anders is. De ledigheid van het bestaan wordt duidelijk, de eindigheid zichtbaar. De vernietigende kracht van de zinloosheid van het leven, zonder dat er iemand is om op het tegenovergestelde te wijzen. Leven is zo waardeloos; Caspar zou de eerste zijn om dat te ontkrachten.
Hij kon het ook goed, leven. Uiteraard in de juiste omgeving. Zijn leven lang zocht en vond hij omgevingen waarin hij gedijde. In zijn studententijd bij Propria Cures, de outcasts met het grote hart en een overschot aan hersencellen die maakten dat ze de wereld anders ervaren en dat ook nog ‘ns op papier konden zetten om te delen. In zijn werkende bestaan eerst bij Harvest, later bij OLX. Hij reisde de wereld rond, Kuifje was er niets bij. En toen kwam de waanzin die Corona heette. We stonden lijnrecht tegenover elkaar, hij de datagedreven onderzoekende geest die logica probeerde te vinden het overheidsbeleid. Ik de fatalist die verder keek dan het handjevol mensen dat ernstig ziek zou kunnen worden door het virus. De massa verdient het om te leven, de jeugd verdient het om te leven; de psychische gevolgen van het coronabeleid zijn zoveel groter dan de gevolgen voor het handjevol mensen dat ziek zou kunnen worden door het virus. Caspars loyaliteit lag bij zijn moeder, die vooral niet ziek mocht worden. En terecht.
Toch hadden we hier nooit ruzie over, integendeel. We hadden het super, in coronatijd. Ons huis een baken, tegelijkertijd een haven waar ook in coronatijd iedereen aanspoelde. De wereld paste zich opeens aan aan ons prikkelniveau: iedereen bleef buiten totdat we ze thuis welkom heetten. Het was de tijd ná corona die het ons allebei moeilijk maakte. Want hoe moest dat ook alweer, leven? Met anderen? In de echte wereld? Hoe moest dat ook alweer, sociaal zijn? Werken? Met anderen? Het drama dat post-coronatijd heet, sloop ons leven in. Te pas en te onpas mompelde ik slecht uit corona gekomen te zijn. Een zin die altijd spontaan gepaard ging met tranen – ook nu, terwijl ik het schrijf. Je onderbewustzijn wéét iets, maar je verstand kan het niet benoemen. Hoezo slecht uit corona gekomen, zonder één dag corona gehad te hebben? En toch mompelde ik het, minstens één keer per maand.
Maar ík ben niet gestorven in 2023. In de wanhoop over mijn eigen gezondheid, handelen en daadkracht, zag ik over het hoofd dat zijn positie niet veel anders dan de mijne. Mijn gemompel was misschien een stille roep om hulp. Caspar zweeg. Caspar hulde zich in zwijgen. 2023 is het jaar waarin mijn huisgenoot en vriend Caspar Schönau is overleden.
Ebru Umar
