Vandaag herdenken we de genocide van 1915.
Waar oorlog gevoerd wordt, vallen doden.
Wordt gemoord.
Sterven onschuldige mensen.
Waarom onschuldige vrouwen en kinderen erger zouden zijn dan onschuldige mannen, heb ik nooit begrepen.
Mannen, vrouwen, kinderen: de dood discrimineert niet, zeker niet tijdens een oorlog. Laat staan in vredestijd.
Oorlog is misdadig. Gewelddadig. En maakt eindeloze slachtoffers. Het houdt niet op bij de gestorvenen. En zeker niet bij de vermoorden. Trauma wordt van generatie op generatie doorgegeven. Oorlogstrauma is daar geen uitzondering op. We staan hier, meer dan 100 jaar na 1915 niet voor niets bij elkaar.
Verdriet delen helpt trauma helen.
Verdriet erkennen, helpt trauma óók helen.
Waarom dat erkennen dan zo moeilijk maken?
Hoe kan het dat erkennen tot politieke touwtrekkerij leidt?
Waarom is alles wat menselijk is, tot politiek verworden?
Waar is de moed, die het tot slogan gedegradeerde ‘dit nooit meer’, wél zal voorkomen?
In het oosten wordt het verleden begraven. Het is voorbij, het dagelijkse leven heeft prioriteit. Zelf maakte ik het vorig jaar mee, toen een naar Amerika geëmigreerd familielid Rotterdam bezocht. ‘Wanneer was die oorlog?’ vroeg hij. ‘Meer dan tachtig jaar geleden?! Wordt het niet eens tijd om erover op te houden?’
Het is een interessante take als álles om je heen het resultaat is van die oorlog, meer dan tachtig jaar geleden.
Communiceren en verdriet verwerken, houdt niet het verleden levend maar brengt leven in de toekomst.
Communiceren en verdriet verwerken maakt het leven dragelijk.
Communiceren en verdriet verwerken begint kleinschalig: praten met elkaar, binnen de familie.
Praten met elkaar, met vrienden.
Praten met elkaar, met wat ooit vrienden waren.
Praten met elkaar, met mensen in gezaghebbende posities.
Praten met elkaar maakt dat er begrip ontstaat. Voor het verleden maar veel belangrijker nog, voor begrip in de toekomst. Het erkennen van het leed van de één, maakt de ander niet minder. Het maakt elkaar sterker. Vallen over semantische verschillen, volkerenmoord, genocide, massamoord doet niets af aan de aantallen doden en maakt het leed ook niet minder.
Vallen over semantische verschillen maar leed juist groter en voegt er een extra component aan toe: politiek.
De politiek van het verleden wordt de politiek van heden.
Politiek is de grootste aanval op menselijkheid, de grootste aanval op vrede en de allergrootste aanval op begrip. Politiek maakt mensen tot berekening, slaat waardigheid uit de menselijke omgang. Politiek maakt massamoorden geaccepteerd. De huidige tijd leert één ding: massamoorden, volkerenmoorden behoren niet tot het verleden. Genocide is de politieke term met een politieke lading waarmee massamoorden ontkend kunnen worden als ware het een toevallige bijkomstigheid van een ongeplande actie.
Massamoorden zijn van alle tijden en herhaling van ‘dit nooit weer’ is slechts een herhaling van loze woorden. Erkenning van massamoord, volkerenmoord, genocide doet niets af aan je menselijkheid.
Erken het leed van elkaar
Erken het leed van de Arameeërs
Erken een genocide die inmiddels meer dan 100 jaar geleden heeft plaatsgevonden.
Erken.
Herken.
Herdenk.
Erkenning máákt menselijk. Niet alleen de Arameeërs, maar ook jezelf.
Vandaag herdenken we de genocide van 1915.
Ebru Umar
