Het is een soort landarrest, de ‘intelligente lockdown’ waar we in zitten. Van binnen naar buiten kijkend is er niets veranderd: het dak boven je hoofd is hetzelfde, het uitzicht is hetzelfde, de huisgenoten zijn hetzelfde. Maar álles is anders. En op de achtergrond dreunt het besef dat ‘hierna’ alles anders zal worden. Onzekerheid heeft zich in het hoofd genesteld, letterlijk de best seat of the house en kijkt zelfvoldaan neer: hoe ga je dit nou weer oplossen?
Onzekerheid is mijn natuurlijke habitat; ik herken ‘m niet eens meer.
Ik leef en werk al vijftien jaar vanuit huis en net zo lang als ZZP’er. In het begin was het eng, elke klus was er een. Geld krijgt een andere betekenis als ZZP’er. De waarde wordt duidelijk, het komt niet meer automatisch elke maand op dezelfde datum op je rekening. Je kunt kiezen voor wie je werkt, zeggen de smug loonslaven – ‘smug’ is sinds deze week mijn nieuwe lock down woord. Ooit geïntroduceerd door Bridget Jones om zelfvoldane getrouwde vrouwen aan te duiden; opeens zat het weer in mijn hoofd. Smug. In alle combinaties die er zijn. Zo werkt het natuurlijk niet, de keuze is niet reuze als ZZP’er, evenmin als dat dat voor loonslaven is. Onzekerheid is een hel – totdat het een tweede natuur wordt. De dreiging van de lockdown werd dan ook als eerste zichtbaar bij de ZZP’ers: de een na de ander zag opdrachten gecancelled worden. Op Twitter werd er droogjes en feitelijk melding van gemaakt. Iedereen maakte zich zorgen, maar niemand eiste op hoge toon ‘compensatie’. Wij zijn het gewend, en werden als eerste met de neus op de feiten gedrukt. Niemand wist hoe ‘ie het zou oplossen, maar dat we het zouden oplossen stond buiten kijf. We weten immers niet beter. Totdat Wiebes ons natuurlijk de grond inboorde, met z’n ‘eigen keuze, eigen schuld’. En het kabinet maatregelen nam waarbij wij voor de verandering ‘ns niet werden uitgesloten. Aardig. Netjes. Aangenaam verrast.
Fascinerend zijn de reacties van mensen die opeens ‘thuis zitten’. Eerlijk? Ik heb met iedereen te doen. Mijn grootste vrijheid is dat ik thuis mijn werk mag doen, dat ik niet de deur uithoef, nergens op tijd moet zijn en dat ik al helemaal geen rekening hoef te houden met huisgenoten. En desondanks een werkkamer heb – altijd al gehad heb. Thuis werken is moeilijk. Althans, voor sociale mensen. Veel auteurs en andere creatieven missen ergens een sociaal gen, bekijken de wereld op een andere manier en vinden mensen gewoon best lastig. Je moet ermee communiceren en wat erg duidelijk is voor de een (de laatste speech van de MinPres) is erg onduidelijk voor de ander (de eerste speech van de MinPres). Eerlijk? Ik heb een field day: ik hoef nergens meer heen. Ik mag a-sociaal zijn. De wereld staat stil. Dat kleine beetje wat mij nog sociaal maakte – lunch en diner met vrienden, sporten en shoppen – kan niet meer. De rust die is opgetreden in mijn lichaam, doet niet onder voor de rust die ik ervaar tijdens de vakantie op het strand.
Ik lees dat het moeilijk is voor anderen. Grapjes snap ik niet: mensen die zich afvragen of ze zullen douchen of de hele dag in pyjama cq huispak rondlopen. Waarom zou je niet douchen? Douchen is heerlijk! En die pyjama of dat huispak… het is geen zondag! Hoewel ik ook niet snap waarom je dan die pyjama niet uit zou doen. Dat mensen zich afvragen hoe het met hun werk zit, of ze nog werk hebben ‘straks’, snap ik. Wat iedereen ook zegt, werk en de bijbehorende beloning zijn essentieel. Geld is belangrijk – nooit begrepen waarom iedereen (vrouwen vooral) daarop neerkeken. Nadenken over de inkomstenstroom is belangrijk, piekeren daarentegen heeft geen zin. Het is makkelijker gezegd dan gedaan. De enige houvast is dat ook dit weer over gaat. En daarna is álles anders.